برنامه استراتژیک
برنامه استراتژیک جز اسناد بالادستی یک کسب و کار است.
برنامه ریزی استراتژیک چیست؟
برنامه استراتژیک جز اسناد بالادستی یک کسب و کار است. داشتن این برنامه برای کسب و کارهایی که چند سالی از فعالیت آنها گذشته و در آستانه بلوغ و توسعه قرار گرفته‌اند ضروری هست. مخصوصا زمانی که بنیانگذاران اصلی کسب و کار مجبور باشند که بخاطر بزرگ شدن بیزینس بخشی از مسئولیت‌ها را به عهده مدیران جدید بگذارند، برنامه استراتژیک تضمین می‌کند که در عین تفویض مسئولیت‌ها این مدیران جدید هرگز در تصمیمات خود از اهداف بنیانگذاران منحرف نمی‌شوند.
بخش‌های اصلی یک برنامه استراتژیک شامل موارد زیر است:
- بیانیه رسالت و ماموریت
- چشم‌انداز
- نتایج تحلیل SWOT (نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها)
- استراتژی‌های اصلی و فرعی
- اهداف میان و کوتاه‌مدت
- KPI (شاخص‌های کلیدی عملکرد) برای اهداف
- برنامه‌های عملیاتی
لازم هست که تعدادی از ذینفعان و صاحبنظران اصلی کسب و کار یک کمیته استراتژیک تشکیل داده و مشاور این کمیته را هدایت می‌کند تا برنامه استراتژیک تدوین شود.
برندسازی طی 3 مرحله اتفاق می‌افتد که هرکدام برنامه‌ای مفصل را نیاز دارند و مشاوران کانون شناسا در هر سه مرحله در کنار کسب و کار شما قرار می‌گیرند.
برنامه ریزی استراتژیک چه مراحلی دارد؟
راه‌های بسیاری برای تدوین برنامه استراتژیک وجود دارد؛ اما به‌طور کلی می‌توان پنج گام شناسایی، اولویت‌بندی، توسعه، پیاده‌سازی و به‌روزرسانی را برای انجام برنامه ریزی استراتژیک برشمرد:
- شناسایی: فرآیند برنامه ریزی استراتژیک با شناخت وضعیت کنونی آغاز می‌شود. در این مرحله مدیران و سهام‌داران سازمان با بررسی برنامه راهبردی موجود یا اهداف بلندمدتی که از قبل تعریف شده، نسبت به ارزیابی وضعیت کنونی اقدام می‌کنند. این ارزیابی با استفاده از ابزارهایی همچون ماتریس SWOT یا نیازسنجی انجام شده تا شرایط حال کسب‌وکار و مسیر پیش روی آن مشخص شود. در نهایت با توجه به خروجی ارزیابی، ماموریت سازمان مشخص خواهد شد.
- اولویت‌بندی: از آنجایی که می‌توان اهداف بالقوه زیادی برای سازمان متصور شد، گام بعدی در تدوین برنامه، جداسازی اهدافی است که با ماموریت تعریف‌شده هم‌راستا باشند. این اهداف سپس بر اساس ضرورت زمانی و اهمیتی که دارند، اولویت‌بندی شده و به تناسب نیاز هرکدام، بودجه و منابع موردنیاز تخصیص داده خواهد شد.
- توسعه: در مرحله توسعه، که شاید مهم‌ترین گام در برنامه‌ریزی استراتژیک باشد، سهام‌داران و مدیران روش‌های مختلف رسیدن به اهداف بلندمدت و محقق شدن ماموریت سازمان را مورد بررسی و تدوین قرار می‌دهند. در این مرحله برنامه‌ها و اهداف کوتاه‌مدت بسیاری تعریف می‌شوند تا در کنار هم، جهت رسیدن به راهبرد بلندمدت مورد استفاده قرار گیرند. البته حین توسعه برنامه استراتژیک، اولویت اهداف و برنامه‌ها همچنان تحت نظر بوده و ممکن است بخشی از اهداف در صورتی که با ماموریت هم‌راستا نباشند، کنار گذاشته شوند.
- پیاده‌سازی: پس از توسعه و تدوین برنامه استراتژیک، لازم است این برنامه در سازمان مورد استفاده قرار گیرد. چنین کاری نیازمند ارتباطات سازمانی شفافی است که بتوانند وظایف را مشخص کرده، سرمایه‌گذاری‌های موردنیاز را انجام داده، قوانین و فرآیندها را تنظیم کرده و سازوکاری برای سنجش و گزارش‌گیری از نتایج تعیین کنند. مرحله پیاده‌سازی همچنین شامل بازبینی‌های مستمر برای اطمینان از انجام صحیح فرآیندها نیز می‌شود.
- به‌روزرسانی: برنامه استراتژیک به‌صورت مستمر در دست ارزیابی و تجدیدنظر است تا اهداف و اولویت‌های آن با تغییر شرایط کسب و کار و ظهور فرصت‌های جدید همگام باشند. بازبینی خروجی‌های کوتاه‌مدت می‌تواند به‌صورت فصلی انجام شود و اصلاحات برنامه استراتژیک را هم می‌توان به‌صورت سالانه اجرایی کرد.